Kiến Thức

So Sánh Máy Chủ Vật Lý Và Máy Chủ Ảo: Đâu Là Ưu & Nhược Điểm

7 13/06/2025

Trong thời đại chuyển đổi số, việc lựa chọn hạ tầng CNTT phù hợp là yếu tố sống còn đối với mọi doanh nghiệp. Một trong những câu hỏi phổ biến nhất mà các chuyên gia IT hay bộ phận quản trị hệ thống phải đối mặt là: nên sử dụng máy chủ vật lý hay máy chủ ảo (Virtual Server)?
Mỗi loại có những ưu và nhược điểm riêng, và việc lựa chọn phụ thuộc vào mục tiêu sử dụng, ngân sách, khả năng mở rộng và đặc thù vận hành của doanh nghiệp.

Hãy cùng NS Tech phân tích chi tiết để bạn có cái nhìn toàn diện hơn!

Mục Lục

Máy Chủ Vật Lý Là Gì?

Máy chủ vật lý (Dedicated Server hoặc Bare Metal Server) là một máy tính chuyên dụng được thiết kế để xử lý và lưu trữ dữ liệu, chạy ứng dụng hoặc cung cấp các dịch vụ mạng. Nó là một thiết bị phần cứng thật, tồn tại độc lập, với đầy đủ các linh kiện như CPU, RAM, ổ cứng, nguồn điện, bo mạch chủ… giống như một máy tính mạnh mẽ được tối ưu cho hiệu suất cao và hoạt động liên tục 24/7.

Đặc điểm chính:

Tài nguyên riêng biệt: Không chia sẻ với người dùng khác.
Hiệu năng cao: Phù hợp cho các ứng dụng cần nhiều tài nguyên (ERP, AI, web lớn, cơ sở dữ liệu lớn).
Bảo mật cao: Do không dùng chung phần cứng hay hệ điều hành với đơn vị khác.

Máy Chủ Ảo Là Gì?

Máy chủ ảo (Virtual Server hay Virtual Private Server – VPS) là một máy chủ được tạo ra bằng phần mềm ảo hóa, chạy bên trong một máy chủ vật lý. Một máy chủ vật lý có thể chạy nhiều máy chủ ảo, và mỗi máy chủ ảo hoạt động như một hệ thống độc lập với tài nguyên riêng (CPU, RAM, ổ đĩa ảo…).

Đặc điểm chính:

Tạo bằng phần mềm ảo hóa (như VMware, Hyper-V, Proxmox…).
Chia sẻ tài nguyên phần cứng, nhưng vẫn đảm bảo quyền quản trị và cấu hình độc lập.
Tiết kiệm chi phí hơn máy chủ vật lý.
Dễ mở rộng, sao lưu và di chuyển.

So Sánh: Máy Chủ Vật Lý vs Máy Chủ Ảo

Tiêu chí	Máy Chủ Vật Lý (Dedicated Server)	Máy Chủ Ảo (Virtual Server / VPS)
Khái niệm	Thiết bị phần cứng riêng biệt, toàn bộ tài nguyên thuộc về một người dùng.	Máy chủ được tạo ra từ phần mềm ảo hóa, chia sẻ tài nguyên vật lý.
Tài nguyên phần cứng	Cố định, riêng biệt, không chia sẻ với ai khác.	Chia sẻ tài nguyên vật lý (CPU, RAM…) với các máy ảo khác.
Hiệu năng	Cao và ổn định, phục vụ tải công việc lớn.	Có thể bị ảnh hưởng nếu máy vật lý bị quá tải.
Khả năng mở rộng	Mở rộng khó khăn, phải nâng cấp phần cứng thủ công.	Mở rộng linh hoạt, có thể tăng tài nguyên chỉ với vài cú click.
Chi phí đầu tư ban đầu	Cao – phải mua phần cứng, setup, triển khai lâu.	Thấp – chỉ trả cho phần tài nguyên sử dụng.
Chi phí vận hành	Cao – cần nhân sự IT, hệ thống làm mát, điện, bảo trì.	Thấp hơn – dễ thuê ngoài, không cần quản lý hạ tầng vật lý.
Bảo mật & quyền riêng tư	Rất cao – không bị ảnh hưởng bởi hệ thống khác.	Tùy thuộc nhà cung cấp & cấu hình ảo hóa – có rủi ro bảo mật chéo.
Tùy chỉnh phần cứng	Tùy chỉnh toàn bộ linh kiện theo nhu cầu (CPU, RAID, HDD, nguồn…).	Hạn chế, không kiểm soát phần cứng vật lý.
Khả năng backup / khôi phục	Thủ công, mất thời gian.	Tích hợp snapshot, dễ sao lưu & phục hồi hệ thống.
Khả năng di chuyển	Khó di chuyển, downtime cao.	Dễ dàng chuyển vùng, phục hồi trên máy chủ khác nhanh chóng.
Thời gian triển khai	Vài ngày đến vài tuần (tùy quy mô, cấu hình).	Vài phút đến vài giờ (triển khai nhanh chóng).
Mục đích phù hợp	Hệ thống ERP, dữ liệu lớn, AI, render, ngân hàng, tổ chức yêu cầu cao.	Website, app vừa & nhỏ, test môi trường, startup, SaaS…

Phân Tích Chi Tiết “ƯU & NHƯỢC ĐIỂM” Của Máy Chủ Vật Lý Và Máy Chủ Ảo

ƯU & NHƯỢC ĐIỂM Máy Chủ Vật Lý:

Ưu điểm	Nhược điểm
Hiệu năng cao: Toàn quyền sử dụng tài nguyên phần cứng.	Chi phí đầu tư lớn: Phải mua phần cứng, tủ rack, thiết lập ban đầu cao.
Ổn định và đáng tin cậy: Không bị ảnh hưởng bởi hệ thống khác.	Khó mở rộng: Nâng cấp mất thời gian, chi phí, có thể gián đoạn hoạt động.
Tùy chỉnh phần cứng linh hoạt: Chọn CPU, RAM, RAID, ổ cứng theo ý muốn.	Yêu cầu đội ngũ IT vận hành: Cần chuyên môn để bảo trì, cập nhật hệ thống.
Bảo mật tuyệt đối: Không chia sẻ hạ tầng với ai khác.	Di chuyển dữ liệu khó khăn: Việc migrate hoặc backup có thể phức tạp.
Phù hợp hệ thống quan trọng, cần xử lý dữ liệu lớn.	Thời gian triển khai lâu: Có thể mất vài ngày đến vài tuần để hoạt động.

ƯU & NHƯỢC ĐIỂM Máy Chủ Ảo:

Ưu điểm	Nhược điểm
Chi phí thấp: Trả tiền theo dung lượng sử dụng, không cần đầu tư phần cứng.	Hiệu năng không ổn định: Có thể bị ảnh hưởng bởi các máy ảo khác.
Triển khai nhanh: Có thể tạo máy chủ trong vài phút.	Tài nguyên hạn chế: Không kiểm soát được toàn bộ phần cứng.
Dễ dàng mở rộng / nâng cấp: Thêm RAM, CPU, SSD trong vài thao tác.	Bảo mật phụ thuộc nhà cung cấp: Nếu bị cấu hình sai, có thể ảnh hưởng chéo.
Di chuyển, backup, snapshot dễ dàng: Hỗ trợ chuyển đổi nhanh chóng.	**Không phù hợp cho tác vụ cần hiệu năng cực cao hoặc tài nguyên riêng biệt.
Phù hợp doanh nghiệp nhỏ / startup / hệ thống linh hoạt.	Tùy chỉnh phần cứng hạn chế: Không chọn được mainboard, RAID vật lý…

Nên Chọn Máy Chủ Vật Lý Hay Máy Chủ Ảo?

Việc lựa chọn loại máy chủ không nên dựa chỉ vào giá cả, mà phải cân nhắc hiệu suất, quy mô doanh nghiệp, bảo mật, khả năng mở rộng và mục tiêu dài hạn. Dưới đây là phân tích theo từng nhóm nhu cầu cụ thể:

Theo Quy Mô & Ngân Sách Doanh Nghiệp

Doanh nghiệp	Khuyến nghị
Startup / SME	Máy chủ ảo – tiết kiệm chi phí, dễ mở rộng
Doanh nghiệp vừa	Máy chủ ảo nếu linh hoạt, máy chủ vật lý nếu cần hiệu suất ổn định
Doanh nghiệp lớn / tập đoàn	Máy chủ vật lý – hiệu suất cao, bảo mật tốt

Theo Mục Đích Sử Dụng Cụ Thể

Nhu cầu sử dụng	Khuyến nghị
Website nhỏ / trung bình, landing page	Máy chủ ảo
Web thương mại điện tử lớn, traffic cao	Máy chủ vật lý
Hệ thống ERP, CRM, kế toán nội bộ	Máy chủ vật lý
Test phần mềm, phát triển ứng dụng	Máy chủ ảo
Chạy AI, Machine Learning, Big Data	Máy chủ vật lý có GPU
Render đồ họa, dựng phim, sản xuất nội dung số	Máy chủ vật lý chuyên dụng
SaaS / dịch vụ phần mềm thuê bao	Máy chủ ảo / cloud server
Backup, lưu trữ đơn giản	Máy chủ ảo

Theo Yêu Cầu Bảo Mật

Mức độ bảo mật yêu cầu	Khuyến nghị
Bảo mật tiêu chuẩn / linh hoạt	Máy chủ ảo
Bảo mật nghiêm ngặt (ngân hàng, y tế…)	Máy chủ vật lý riêng biệt

Theo Khả Năng Mở Rộng & Linh Hoạt

Tình huống	Khuyến nghị
Cần mở rộng nhanh, theo mùa vụ hoặc dự án	Máy chủ ảo
Cần tính ổn định lâu dài, ít thay đổi	Máy chủ vật lý
Hạ tầng cần chuyển đổi linh hoạt (multi-cloud, hybrid)	Máy chủ ảo hoặc Hybrid

Chi Phí Chênh Lệch Giữa Máy Chủ Vật Lý Và Máy Chủ Ảo

Chi phí là yếu tố quan trọng nhất khi doanh nghiệp cân nhắc giữa máy chủ ảo và máy chủ vật lý. Dưới đây là phân tích chi tiết sự chênh lệch chi phí giữa hai loại máy chủ, cả về đầu tư ban đầu lẫn chi phí vận hành lâu dài:

Chi Phí Đầu Tư Ban Đầu

Khoản mục	Máy chủ vật lý	Máy chủ ảo (VPS / Cloud Server)
Phần cứng (server, ổ cứng, RAM, nguồn…)	Phải mua hoặc thuê riêng – chi phí lớn	Không cần – dùng hạ tầng ảo hóa của nhà cung cấp
Chi phí triển khai (setup, lắp đặt, cấu hình)	Tốn nhiều thời gian và chi phí kỹ thuật	Nhanh chóng, gần như không tốn phí triển khai
Chi phí bản quyền (OS, phần mềm máy chủ)	Phải mua riêng (Windows Server, vSphere…)	Thường đã bao gồm trong giá thuê
Cơ sở hạ tầng (điện, mạng, tủ rack, làm mát)	Cần có trung tâm dữ liệu riêng / thuê rack	Không cần đầu tư – dùng hạ tầng sẵn có của nhà cung cấp
Tổng chi phí ban đầu	Cao (từ 50 – vài trăm triệu VNĐ tùy cấu hình)	Thấp (từ vài trăm nghìn – vài triệu VNĐ/tháng)

Chi Phí Vận Hành & Bảo Trì

Khoản mục	Máy chủ vật lý	Máy chủ ảo
Bảo trì phần cứng	Tốn kém nếu có sự cố phần cứng (nguồn, ổ cứng…)	Không phải lo – nhà cung cấp chịu trách nhiệm
Chi phí nhân sự IT	Cần kỹ sư vận hành, cập nhật, bảo trì	Không cần (nếu chọn dịch vụ quản trị thuê ngoài)
Chi phí nâng cấp / mở rộng	Cao, mất thời gian, có thể gián đoạn	Dễ dàng, gần như tức thì và linh hoạt
Chi phí backup / khôi phục	Tốn thời gian và chi phí nếu làm thủ công	Thường tích hợp sẵn tính năng snapshot, backup
Chi phí gián đoạn hệ thống	Khó phục hồi nếu máy vật lý hỏng đột ngột	Có thể chuyển vùng hoặc khởi động lại chỉ vài phút

Tổng Quan So Sánh Chi Phí

Tiêu chí	Máy Chủ Vật Lý	Máy Chủ Ảo
Chi phí ban đầu	Cao	Thấp
Chi phí vận hành	Cao	Trung bình – thấp
Chi phí bảo trì & backup	Tự lo – phát sinh nếu có sự cố	Thường bao gồm trong dịch vụ
Tính linh hoạt tài chính	Ít linh hoạt	Linh hoạt theo nhu cầu
Tổng chi phí 12 tháng	Có thể từ 100 – 300+ triệu VNĐ	Từ 5 – 20 triệu VNĐ tùy cấu hình

Xu Hướng Tương Lai: Hybrid – Kết Hợp Máy Chủ Vật Lý và Máy Chủ Ảo

Công nghệ thay đổi nhanh chóng, nhu cầu vận hành hệ thống IT của doanh nghiệp cũng ngày càng phức tạp và đa dạng. Việc chỉ sử dụng máy chủ vật lý hoặc chỉ dùng máy chủ ảo đôi khi không còn đủ linh hoạt để đáp ứng hiệu quả các yêu cầu kinh doanh hiện đại. Mô hình Hybrid – kết hợp cả hai đang trở thành xu hướng tất yếu trong quản trị hạ tầng IT.

Hybrid Server Là Gì?

Hybrid Server (máy chủ lai) là mô hình kết hợp máy chủ vật lý (Dedicated Server) và máy chủ ảo / cloud nhằm tận dụng tối đa ưu điểm của cả hai hệ thống.
Doanh nghiệp có thể triển khai hệ thống lõi (core system) trên máy chủ vật lý để đảm bảo hiệu năng và bảo mật, trong khi dùng máy chủ ảo cho các dịch vụ linh hoạt như web app, test môi trường, backup, CDN, scaling…

Tại Sao Hybrid Là Lựa Chọn Tối Ưu?

Lợi ích	Mô tả chi tiết
Tối ưu chi phí	Chỉ đầu tư máy chủ vật lý cho phần cứng quan trọng, tiết kiệm với các phần mềm khác bằng máy ảo.
Hiệu năng & linh hoạt	Vừa có hiệu năng cao từ phần cứng riêng, vừa có tính linh hoạt từ cloud/ảo hóa.
Bảo mật tốt hơn	Dữ liệu quan trọng đặt trên máy chủ vật lý riêng biệt, giảm rủi ro chia sẻ tài nguyên.
Khả năng mở rộng nhanh chóng	Tăng máy ảo dễ dàng khi cần thêm tài nguyên, không ảnh hưởng đến máy chủ chính.
Phù hợp với DevOps / CI-CD	Triển khai test, staging, production riêng biệt – tự động hóa, linh hoạt.

Tình Huống Điển Hình Nên Dùng Hybrid

Tình huống	Triển khai Hybrid như thế nào?
Doanh nghiệp vừa muốn bảo mật dữ liệu kế toán, ERP	Đặt hệ thống kế toán trên máy chủ vật lý, frontend web trên máy ảo
Website thương mại điện tử lớn có traffic tăng đột biến	Máy chủ vật lý chịu backend, máy chủ ảo dùng cho frontend & scaling
Công ty phần mềm muốn môi trường dev/test linh hoạt	Dùng cloud server để test, máy chủ vật lý cho production stable
Doanh nghiệp cần lưu trữ dữ liệu nội bộ & backup ngoài site	Máy chủ vật lý đặt tại văn phòng, cloud dùng để backup dữ liệu

Gợi Ý Từ NS Tech: Nên Chọn Máy Chủ Nào Cho Doanh Nghiệp Bạn?

Chọn đúng loại máy chủ không chỉ giúp doanh nghiệp tiết kiệm chi phí, mà còn đảm bảo hiệu suất vận hành ổn định, bảo mật và dễ mở rộng khi cần. Dưới đây là tư vấn thực tế từ đội ngũ kỹ thuật tại NS Tech – đơn vị chuyên triển khai hạ tầng máy chủ cho hàng trăm doanh nghiệp Việt Nam.

Khi nào nên chọn MÁY CHỦ VẬT LÝ (Dedicated Server)?

NS Tech khuyên dùng nếu doanh nghiệp của bạn:

Cần hiệu năng cực cao cho các ứng dụng như ERP, AI, xử lý dữ liệu lớn, render video, ảo hóa nhiều máy con.
Vận hành các hệ thống quan trọng, không được phép gián đoạn (tài chính, ngân hàng, y tế…).
Muốn kiểm soát hoàn toàn phần cứng, cấu hình, hệ điều hành và bảo mật riêng.
Có đội ngũ IT nội bộ hoặc dịch vụ quản trị đi kèm.

Phù hợp với:
Doanh nghiệp lớn, tổ chức có hệ thống lõi, trung tâm dữ liệu riêng, hoặc yêu cầu bảo mật cao.

>Xem thêm máy chủ Dell đang được bán tại NSTech Việt Nam:

Khi nào nên chọn MÁY CHỦ ẢO (VPS / Cloud Server)?

NS Tech khuyên dùng nếu bạn:

Là doanh nghiệp vừa và nhỏ, startup cần tiết kiệm chi phí.
Muốn triển khai nhanh website, phần mềm, hệ thống CRM, email server…
Cần mở rộng tài nguyên linh hoạt (tăng RAM, CPU, ổ cứng chỉ vài phút).
Không có đội kỹ thuật nội bộ – vì có thể thuê kèm dịch vụ quản trị.

Phù hợp với:
Website, hệ thống quản lý bán hàng, các dự án thử nghiệm, phần mềm dạng SaaS, startup công nghệ.

Khi nào nên chọn GIẢI PHÁP HYBRID (Kết hợp Vật Lý + Ảo)?

NS Tech đề xuất giải pháp Hybrid nếu:

Bạn muốn dùng máy chủ vật lý cho hệ thống lõi (database, ứng dụng chính) và máy chủ ảo cho frontend, backup, test.
Doanh nghiệp cần vận hành liên tục, nhưng vẫn muốn linh hoạt mở rộng, tối ưu chi phí.
Hệ thống có mức độ tăng trưởng không ổn định, cần scaling nhanh theo mùa vụ hoặc dự án.

Phù hợp với:
Doanh nghiệp có từ 20 – 200 nhân sự, đang chuyển đổi số, cần mô hình linh hoạt, dễ quản lý & mở rộng.

> Mua máy chủ HPE chính hãng tại NSTECH